Mijn innerlijke clown wil een podium.

Persoonlijkheidsdelen, wat zijn dat?

Je bent een persoon en jouw persoonlijkheid is een verzameling van delen. Persoonlijkheidsdelen. Sommige delen zijn van nature heel eigen voor jou. Je bent bijvoorbeeld een vrolijke noot. Sommige delen zijn weggedrukt, omdat ze je in de problemen brachten als kind. Dat kan de flapuit zijn bijvoorbeeld of de durfal. Weer andere delen zijn ontstaan om te voorkomen dat je in de problemen kwam en zo ervoor wilden zorgen dat je geen afkeuring en pijn hoefde te ervaren als kind. Het zijn deze innerlijke delen die in dit voorbeeld de flapuit de mond snoeren of de durfal op de bank laten zitten, zodat er geen ongelukken gebeuren en mama niet boos wordt of geïrriteerd raakt. Dit zijn delen die we denk ik allemaal wel kennen, zoals de criticus, de perfectionist, de pusher, de controleur of de pleaser. Deze beschermers noemen zo ook wel de zwaargewichten. De criticus is degene die alles wat je doet negatief beoordeelt en bekritiseert. De perfectionist wil alles heel goed doen, en bekritiseert zichzelf. De pusher zet je aan door te gaan, je moet nog vanalles doen en hebt geen tijd om te gaan zitten. De controleur houdt van orde en structuur en wil zo grip en overzicht houden op alles. De pleaser doet vanalles om de ander tevreden te stellen en vergeet daarbij zijn eigen behoeften te vervullen.  Allen zetten ze aan tot hard werken.

Hoe onstaan beschermende delen?

De brandstof hiervoor is angst. Universele angst om niet goed genoeg te zijn (zie ook “Eerste hulp bij angst en paniek”). Iedereen heeft een beperkende overtuiging die hierop gestoeld is. Dit kan in jouw geval zijn letterlijk “ik ben niet goed genoeg”, of ‘ik voldoe niet’, ‘ik kan niks’, ‘ik ben nergens goed voor’ en ga zo maar door met varianten die uiteindelijk allemaal terug te voeren zijn op ‘ik ben niet goed genoeg’. De angst daarvoor is universeel, doordat we kuddedieren zijn en niet alleen kunnen overleven. Dat betekent dus dat we erbij willen horen. Afkeuring door je ouders, is voor een kind, dat geheel afhankelijk is van zijn ouders, een levensgroot risico. Begrijpelijk dus dat we vanalles in het leven gaan roepen om lief gevonden te worden en niet afgekeurd te worden. En dus gaan we ons aanpassen aan het soms of vaak grillige gedrag van papa en mama. Soms doen reacties van ouders pijn.
Ik geloof niet dat er ouders zijn die nooit reageren vanuit eigen emotie en / of onvermogen. En gelukkig maar, we zijn allemaal mens.

Alle kinderen passen zich in bepaalde mate aan

Alle kinderen worden dus in geraakt, gaan zich aangepassen en beschermende delen ontwikkelen.
De mate waarin verschilt enorm. Sommige dingen zijn gemakkelijk te overwinnen, omdat het thuis verder veilig en fijn is. Onder andere omstandigheden kunnen gebeurtenissen tot kleine of grote trauma’s leiden. De mate waarin een kind zich gaat aanpassen en hoe sterk de beschermende delen zijn, is afhankelijk van de thuisbasis (is die in de basis veilig?) en de aard van de gebeurtenissen. De mate van trauma in de jeugd, bepaald hoe sterk deze delen zijn en hoe lastig het is om nieuwe patronen te ontwikkelen. De mate van trauma is van verschillende factoren afhankelijk en ook van de combinatie van deze factoren (het een versterkt het ander).

De thuisbasis is een belangrijk gegeven. Dit kan al bepalend zijn of iets een trauma oplevert of niet. De leeftijd waarop je gekwetst werd, speelt een belangrijke rol. De aard van het trauma (heeft iemand iets wat pijn deed gezegd of ben je geslagen?) speelt een rol. Herhaling, waardoor imprenting en bevestiging van een overtuiging dat je het niet waard bent bijvoorbeeld, is een andere factor. Ook belangrijk is of de kwetsing door je ouders, bij wie je veilig hoort te voelen, plaatsvindt. Sommige trauma’s loop je op straat of op school op bijvoorbeeld. Zie ook mijn artikel “Traumatherapie; alleen als je heftige dingen hebt meegemaakt?“.

Welke beschermer is bij jou dominant?

Wat is jouw patroon? Wat is je eerste reactie als je geraakt wordt? Welke deel dat is weggedrukt door deze beschermer, zou je graag een podium geven? Die flapuit of durfal bijvoorbeeld? Met een techniek als voicedialogue kunnen we in gesprek met alle persoonlijkheidsdelen. We kunnen werken aan een ander patroon, aan regie over de reactie die je kiest en aan het versterken van onderdrukte delen. Dit zijn vaak hele leuke, vrolijke, kleurrijke delen. Zoals mijn innerlijke clown ook is (ik ken haar wel hoor, haha). Een radslag in de kroeg doe ik niet meer, maar een vrolijke neus opzetten moet lukken op mijn leeftijd. Kom maar op clowntje! En het leuke is dat ik al helemaal vrolijk wordt als ik me met de energie van dit deel in mij verbind.

Wil jij ook in gesprek met jouw persoonlijkheidsdelen, met jouw beschermers en onderdrukte delen om inzicht en regie te krijgen?